Je denkt misschien dat je openhartig bent, maar sommige alledaagse uitdrukkingen hebben een veel grotere impact dan je denkt. Fatfobie schreeuwt niet altijd luid: het sluipt vaak in gewone woorden, die gedachteloos worden herhaald, maar nooit zonder effect.
Wanneer taal een vervormende spiegel wordt
Fatfobie beperkt zich niet tot openlijke beledigingen. Het sijpelt door in ogenschijnlijk onschuldige of bezorgde opmerkingen, waardoor de lichamen van dikke mensen uiteindelijk een publiek, bediscussieerd en voortdurend beoordeeld onderwerp worden. Deze onbedoelde opmerkingen, die zonder kwade bedoelingen worden gemaakt, dragen niettemin bij aan een zeer reële vorm van sociaal geweld.
Tegen iemand zeggen: "Je bent weer aangekomen," lijkt misschien een constatering of een teken van bezorgdheid. In werkelijkheid legt deze opmerking een externe interpretatie van het lichaam op, alsof het gevalideerd of gecorrigeerd moet worden. Het gaat er ook van uit dat gewicht inherent een probleem is en wist al het andere uit: mentale gezondheid, welzijn, het leven zelf. Het lichaam wordt een rapportcijfer waar iedereen zich toe gerechtigd voelt commentaar op te leveren.
Een ander veelvoorkomend voorbeeld: "Wat een eetlust! Vergeet niet om ook wat voor anderen over te laten." Onder het mom van humor transformeert deze zin de handeling van eten in een morele tekortkoming. Het suggereert dat sommige mensen zich meer zouden moeten inhouden dan anderen, alsof het plezier van eten van hen afhankelijk is. Het resultaat: de tafel, bedoeld als een plek om te delen, wordt een ruimte voor toezicht.
En wat te denken van de beruchte opmerking: "Je zou zoveel mooier zijn als je afviel" ? Achter dit onoprechte compliment schuilt een wrede norm: schoonheid zou onverenigbaar zijn met een dik lichaam. De boodschap is duidelijk, ook al wordt die niet expliciet gezegd: je huidige lichaam verdient noch bewondering, noch liefde. En toch is elk lichaam al waardevol, al mooi.
In de medische wereld krijgen bepaalde uitspraken een nog ernstiger betekenis. Te snel reageren met "Het komt door je gewicht" op diverse symptomen komt neer op het reduceren van een persoon tot een getal op de weegschaal. Deze simplistische benadering kan diagnoses vertragen, echte pijn bagatelliseren en patiënten ervan weerhouden medische hulp te zoeken. Overgewicht is geen belemmering voor de geneeskunde; het verdient serieuze, aandachtige en respectvolle zorg.
Woorden die een blijvende indruk achterlaten
Deze herhaalde opmerkingen vormen wat bekend staat als microagressies. Afzonderlijk lijken ze misschien onbeduidend. Maar wanneer ze zich opstapelen, creëren ze een klimaat van constante spanning. Talrijke studies tonen aan dat mensen met overgewicht vatbaarder zijn voor angst, depressie en sociaal isolement. Ze vermijden soms bepaalde plaatsen, behandelingen en mogelijkheden uit angst om beoordeeld te worden.
Laten we niet vergeten: in Frankrijk is bijna één op de twee mensen te zwaar. Dit is geen uitzondering, maar de realiteit. Door deze opmerkingen te blijven bagatelliseren, normaliseer je een dagelijkse vorm van discriminatie die een groot deel van de bevolking treft.
De dunheidsnorm, een constant achtergrondgeluid
Deze uitdrukkingen komen zo gemakkelijk in ons op omdat ze gevoed worden door een alomtegenwoordige collectieve verbeelding. Reclames, films, sociale media: slankheid wordt vaak geassocieerd met succes, discipline en geluk. Deze simplistische kijk beïnvloedt de manier waarop we spreken, zelfs wanneer we denken dat we het juiste doen. Taal wordt zo het discrete kanaal voor deze beperkte norm.
Kies woorden die bevrijden in plaats van kwetsen.
Goed nieuws: het is absoluut mogelijk om te veranderen. De eerste regel is simpel: andermans lichamen zijn niet van jou. Je hoeft er geen commentaar op te geven. Als je genegenheid of blijdschap wilt uiten, zijn zinnetjes als "Je ziet er stralend uit" of "Wat fijn om je te zien" meer dan voldoende.
Een positieve houding ten opzichte van het lichaam betekent erkennen dat alle lichamen waarde hebben, ongeacht hun omvang. Het betekent ook begrijpen dat fatfobie niet alleen een sociaal probleem is: in Frankrijk is discriminatie op basis van uiterlijk wettelijk vastgelegd en strafbaar.
Uiteindelijk begint de strijd tegen fatfobie met collectief bewustzijn. Door je woordkeuze aan te passen, je reflexen te bevragen en de diversiteit aan lichaamsvormen te omarmen, draag je bij aan een eerlijkere, mildere en respectvollere wereld. Een wereld waarin iedereen volledig zichzelf kan zijn, zonder zich te hoeven verontschuldigen voor zijn of haar lichaam.
