Heeft u ooit het gevoel gehad dat de wereld begint te draaien, simpelweg door naar de lucht te kijken of in bed te gaan liggen? Deze vorm van duizeligheid, vaak kortstondig maar desoriënterend, kan een teken zijn van een veelvoorkomende aandoening: benigne paroxysmale positionele vertigo, ofwel BPPV. Hoewel het beangstigend kan zijn, is dit verschijnsel goedaardig en behandelbaar, mits het goed wordt begrepen.
Als je hoofd vanzelf begint te tollen
BPPV ontstaat wanneer er een kleine verstoring optreedt in het binnenoor, ons belangrijkste evenwichtscentrum. Specifiek verplaatsen kleine calciumkristallen (otolieten), die zich normaal gesproken op een specifieke plek bevinden, zich naar een kanaal waar ze niet thuishoren.
Het gevolg: bij elke snelle hoofdbeweging – omhoog kijken, vooroverbuigen of draaien in bed – stimuleren deze kristallen het evenwichtsorgaan onjuist, waardoor de hersenen een vals gevoel van beweging krijgen. Dit kan het gevoel geven dat de kamer draait; deze duizeligheid duurt meestal minder dan een minuut en gaat vaak gepaard met misselijkheid, zweten of een gevoel van zweven.
Een veelvoorkomende aandoening, vooral op oudere leeftijd.
BPPV treft ongeveer één op de twee mensen gedurende hun leven, en de frequentie neemt toe met de leeftijd. Het kan ontstaan na een oorontsteking, hoofdletsel, vitamine D-tekort of simpelweg na verloop van tijd. Bepaalde aandoeningen verhogen het risico: diabetes, osteoporose of langdurige immobiliteit (na een operatie of een lang herstel).
Hoe herken je BPPV?
Dit zijn de typische symptomen:
- Een kortstondig gevoel dat de wereld draait, veroorzaakt door een hoofdbeweging.
- Duizeligheid die na een paar seconden of minuten verdwijnt.
- Geen gehoorverlies, hoofdpijn of spraakproblemen.
Als deze criteria overeenkomen met uw ervaring, is er waarschijnlijk sprake van BPPV (Breath-Pulmonary-Positive-Verbal-Drowsy). Als de duizeligheid echter constant is en gepaard gaat met zichtproblemen, spraakproblemen of gevoelloosheid, dient u een arts te raadplegen.
Effectieve manoeuvres om hem te ontlasten
In de meeste gevallen wordt vestibulair posturaal oedeem (VPE) behandeld met eenvoudige repositioneringsmanoeuvres, uitgevoerd door een vestibulaire fysiotherapeut of een KNO-arts. Deze precieze bewegingen zorgen ervoor dat de kristallen weer op hun plaats komen en de symptomen snel afnemen. In de dagen na de manoeuvre wordt aangeraden om normaal te blijven bewegen en te voorkomen dat u uw hoofd stilhoudt uit angst voor een nieuwe aanval – juist beweging traint immers het evenwichtssysteem.
Wanneer moet je een arts raadplegen?
Hoewel vestibulaire dysfore stoornis (VDD) goedaardig is, is het raadzaam een specialist te raadplegen. Bij twijfel kan vestibulaire revalidatie of een medisch onderzoek de diagnose bevestigen en de behandeling afstemmen. En het goede nieuws is: de meeste mensen kunnen na de behandeling weer een volkomen normaal leven leiden.
Kortom, de duizeligheid die u voelt wanneer u omhoog kijkt of ligt, is niet per se ingebeeld: het kan een veelvoorkomende aandoening van het binnenoor zijn. Hoewel het in eerste instantie beangstigend kan zijn, is benigne positionele vertigo (BPPV) zeer goed te behandelen, vaak zonder medicatie. Dus als u letterlijk duizelig wordt van het kijken naar de lucht, kunt u dit het beste aan uw arts melden in plaats van het te negeren.
